Historia ogrodów: Sztuka z początku XX wieku

Wraz z rozpoczęciem ubiegłego stulecia zaczyna się w sztuce ogrodowej tzw. wielostylowość, która rzadko znajduje dla siebie wspólne platformy porównawcze. Secesja, eklektyzm, miniaturka, czy ogród edwardiański to tylko niektóre z kierunków. Warto je poznać, gdyż nasze paradygmaty tworzenia ogrodu w dużej mierze się na nich opierają.

W 1900 roku hiszpański architekt i rzeźbiarz Antonio Guardi zapoczątkował nowy kierunek artystyczny secesję. Najwyraźniej zaznaczyła się ona w architekturze, zdobnictwie, ale także grafice i malarstwie przeciwstawiając się formom historycznym i naśladownictwu w dziewiętnastowiecznym eklektyzmie. Bogata ornamentyka, oparta na motywach ze świata organicznego, eliminacja linii prostej oraz łączenie ze sobą różnych materiałów były najważniejszymi cechami secesji.

Ogród i sztuka

W ogrodach natomiast nowy kierunek nie miał prawie żadnego oddźwięku. Przejęto tylko nieliczne motywy w rozwiązaniach elementów. Były nimi płynne linie o kształtach esowatych lub spiralnych, duże upodobanie do motywów roślinnych flory zielnej kwiatowej oraz traktowanie domu i ogrodu, jako logicznej całości.

Bardzo wyraźnym przejawem secesji stało się także zastosowanie pnączy przy elewacjach budynków czy japońskiego miniaturkowego ogrodu z dużym zagęszczeniem roślin. Dlatego styl ten uwidocznił się najlepiej w małych, miejskich założeniach, a traktowany był w wiejskich oraz dużych parkach wręcz obco.

Nowe techniki

W tym okresie sztuka ogrodowa wkroczyła w dziedzinę geometryzacji planu. Ogród stał się formalnym i funkcjonalnym przedłużeniem mieszkań oraz wnikał do nich przez ukwiecone loggie, tarasy i ogrody zimowe. Formalne tarasy, schody i murki „łagodzone” były delikatnością rabat kwiatowych i smukłymi drzewami. Taki motyw roślinny propagował angielski ruch Arts and Crafts oraz styl edwardiański, dzisiaj określany jako wiejski.

Zarówno ruch jak i styl edwardiański powstały pod koniec XIX wieku, pod wpływem silnej krytyki stylizowanych kwietników. Ogrody Arts and Crafts inspirowane średniowiecznym formalizmem, przywracały znaczenie staroświeckim kwiatom i metodom uprawy, podkreślając prostotę kompozycji, wykorzystanie miejscowych materiałów, zastosowanie roślin odpornych na warunki atmosferyczne oraz poszanowanie natury.

Więcej o sztuce ogrodowe: HISTORIA OGRODÓW